Indien jullie de naam van de titel lezen denken jullie waarschijnlijk aan de films maar nee vandaag kruipen we niet in de rol van Jack Sparrow maar gaan we wel zijn Caraïbische eilanden bekijken. Volgens de IUCN – RED LIST zou de helft van alle Caraïbische zoetwater vissen bedreigd zijn met uitsterven. Een uitdrukking om toch eventjes verder te onderzoeken . Op zich herbergen de Caraïbische eilanden in een rijke diversiteit aan zoetwaterleven maar op gebied van vissen moeten we toch vaststellen dat er maar 108 inheemse soorten aanwezig zijn, waarvan bijna 50% endemisch is. 45 soorten gaan we terug vinden op de grootste eilanden Cuba en Hispaniola ( Haïti en Dominicaanse Republiek ). Haïti bestond in de jaren ’80 nog uit meer dan 60% bosgrond maar sinds 2006 bestaat uit het land nog maar uit 5% bos . Door deze ontbossing heeft het land nu te kampen met een totale opdroging van hun oppervlakte. Deze opdroging heeft grote gevolgen voor de inheemse vissen meer dan 60% is hierdoor bedreigd met uitsterven. Haïti heeft 48 soorten en deze komen bijna allemaal uit de families van levendbarende vissen. De grootste familie die we tegen komen zijn de Limia’s. Terug te vinden voor 70% in de 2 grootste watermeren van het land . De familie Limia bestaat 21 soorten en zijn bijna allemaal terug te vinden in Hispaniola. De Limia heeft sinds jaren een bekendheid in onze aquariums en wordt ook meestal aanschreven als een goede beginnersvis. Soorten als Limia tridens , L. perugiae en L. nigrofasciata kwamen we nog veel tegen in onze aquariums. Spijtig genoeg moeten we noteren dat de laatste decennia ook hierin een sterke achteruit gang is ingezet. Ook in hun eigen habitat kampen ze de laatste decennia met een groot aantal verliezen. Zo ontdekken we Lac Azuei of ook Etang Saumâtre genoemd ( het zoutwater meer ).Dit grootste meer van Haïti bestaat voornamelijk uit levendbarende vissen maar we gaan er ook een zeldzame endemische cichlide soort terug vinden ( Cichlasoma haitiensis). De reden waarom er zo weinig inheemse vissen aanwezig zijn in deze landen is voor de hand liggend . Sinds jaren’50 zijn er grote kweekcentrales ontstaan die in opdracht van de regering massaal tilapia en andere zoetwatervissen is beginnen te kweken om de hongersnood tegen te gaan. Sinds de jaren ’90 zijn de Caribische eilanden wereldwijd koploper in het produceren van deze vissen. Productie van meer dan 500.000 ton zijn geen uitzonderingen. Door deze producties zijn bijna alle inheemse soorten sterk achteruit gegaan. Zo ontdekken we ook het land Puerto Rico dat op de rand staat om zijn laatste 10 inheemse soorten te verliezen. Het land is volledig overgenomen door geïntroduceerde soorten uit Afrika en Azië. Actueel kan men zelf zeggen dat de familie Cichlidae met 13 soorten de meest voorkomende vissen zijn in Puerto Rico. Een zelfde patroon gaan we ook in Jamaica ontdekken waarbij de alarmbel is gaan luiden dat het land in korte tijd wel eens zonder inheemse vissoorten zou komen te zitten. Gelukkig is er nog Cuba dat met 263 natuurreservaten ongeveer 22% van de landoppervlakte heeft beschermd. Cuba is een groot waterparadijs met meer dan 500 rivieren waarin 64 soorten zoetwater vissen aanwezig zijn. Zo ontdekken we een paar zeldzame endemische soorten zoals de Manjuari en de Cubanichthys cubensis maar het meeste van de soorten gaan we toch terug vinden bij de levendbarende. Meer dan 90% van de Cubaanse Poeciliidae soorten zijn endemisch. Quintana en Girardinus zijn 2 soorten die we enkel in Cuba gaan ontdekken. Girardinus metallicus is de meest bekende soort en is nog veel terug te vinden in onze aquariums. Spijtig genoeg is deze zo massaal gekweekt geweest dat de vissen die nu aangeboden zijn van zeer zwakke kwaliteit zijn. Gelukkig in de natuur doen ze het nog zeer goed. Maar dit kunnen we spijtig genoeg niet zeggen van alle soorten. Het grootste deel hiervan staat aangeschreven als kritisch voor uitsterving. Het kweken en houden van Girardinus is zeker niet zo moeilijk en zeker een aanrader want deze sterke levendbarende soort kan gemakkelijk tot 5 jaar oud worden. In deze voordracht probeer ik jullie weer een verhaal te brengen dat zal gaan over de moeilijke overlevingskansen van de vissen maar daarnaast ook een beetje een aanzet om sommige soorten toch in het aquarium eens te houden.
Tot binnenkort
Vannerom Ronny
Regional group coordinator Belgium – Goodeid Working Group
www.goodeidworkinggroup.com
PLANTEN RUIL!
Neem je stekken dus maar mee!
Wanneer: Donderdag 18 september 2025
Hoelaat: 19:30 – 22:30
Locatie: Dierenpark De Oliemeulen Reitse hoevenstraat 30, Tilburg